ارزیابی ریسک ایمنی و زیست محیطی سالن رنگ آمیزی بدنه خودرو به روشهای pha و jha (مطالعه موردی: شرکت ایران خودرو)

امروزه آلودگیهای محیط زیست به عنوان یکی از بزرگترین معضلات موجود در ابر شهر ها و عمدتا ناشی از وسایل نقلیه موتوری می باشد ، ولی در این میان از فعالیت کارخانجات بزرگ صنعتی نیز نباید با بی توجهی گذشت به طوری که می توان گفت اعظم تخریب زیست محیطی وابسته و مرتبط با فعالیت های صنعتی است . صنعت خودرو از جمله صنایع منتشرکننده آلاینده های مختلف می باشد و یکی از مهمترین و آلاینده ترین پروسه های تولید خودرو مجموعه اقدامات و فعالیت های مرتبط با صنعت رنگ خودرو می باشد .این پروسه به طور قطع حوادث و پیامدهایی در بر دارد که موجب تلفات و جراحات ،خسارات مالی و آلودگی های زیست محیطی می گردد. این حوادث می تواند شامل آتش سوزی،انفجار،و یا انتشار انواع آلاینده ها باشد. لذا استقرار یک سیستم مدیریت و برنامه ریزی جامع در تمامی بخش های پروسه رنگ آمیزی به عنوان بخشی از برنامه مدیریت ریسک زیست محیطی به شمار می رود.ارزیابی ریسک در واقع بررسی احتمال وقوع حوادث و تخمین شدت و تاثیرات آنها بر محیط و انسانهاست .در این مطالعه ابتدا به معرفی فرایند رنگ آمیزی بدنه خودرو و آلودگی های موجود در سالن رنگ و آشنایی با ارزیابی ریسک و روش های ارزیابی ریسک پرداخته شده ،سپس با توجه به داده های جمع آوری شده لازم ( از جمله انواع خطرات و پیامد ها ) از طریق روشهای مشاهده ، مصاحبه با متخصصین و کارشناسان ، بررسی اسناد و مدارک و شرایط محدوده مورد مطالعه ، به منظور کاهش و کنترل حوادث و خطرات ناشی از آلودگی ها و رفتارهای ناایمن در سالن رنگ از تکنیک ارزیابی ریسک مقدماتی خطرات (pha ) به منظور تعیین اولویت خطرات و پیامد های مورد بررسی و در نهایت با به کارگیری تکنیک ارزیابی خطرات شغلی (jha ) جهت ارزیابی ریسک زیست محیطی و ایمنی استفاده شده است. با توجه به علل اولیه بروز حادثه و حالات مختلف آن مانند نوع مواد مورد استفاده ،شرایط کارگران ،ایمنی تجهیزات و... به بررسی عوامل تاثیر گذار بر "شدت حادثه"،"احتمال وقوع"،"احتمال کشف" پرداخته شده است. سپس با استفاده از این اطلاعات میزان ریسک هر بخش مشخص شده است و در نهایت با در نظر گرفتن گزینه های مختلف پیشنهادی به افزایش ضریب ایمنی و کاهش زمینه های احتمال وقوع ریسک پرداخته شده است. با توجه به نتایج به دست آمده از ارزیابی های ریسک زیست محیطی و ایمنی در سالن رنگ ایران خودرو، مشخص شده است که بیشترین ریسک در این بخش مربوط به بخش کوره های پخت رنگ با عدد rpn،60 بود. لذا این بخش دارای بیشترین پتانسیل تخریب و آلودگی های زیست محیطی می باشد. در ادامه نیز جهت کنترل ریسک هایی با rpn بالا و غیر قابل قبول راهکارهای کنترلی لازم ارائه شده است .